شته جالیز ( شته پنبه)

        (Homoptera : Aphididae)                         Aphis gossypii 

یکی از گونه های مهم و خسارت زا بوده وبیش از یکصد میزبان دارد و علاوه بر پنبه یکی از آفات مهم کدوئیان می باشد.

شکل شناسی

رنگ بدن در افراد بدون بال زرد یا سبز تیره بوده و طول بدن   2.2 تا   1.2 میلی متر است در داخل کلونی نمونه های بیرنگ نیز مشاهده می شوند، شاخک ها زرد کمرنگ، پیش قفس سینه دارای توبرکولهای جالبی است. کورنیکول ها تیره و دم کمرنگ است. فرم های بالدار به رنگ سبز تیره با شاخکهای کوتاه می باشند. کورنیکولهای این گروه نصف طول کورنیکول های افراد بی بال است، سطح پشتی بدن دارای لکه های رنگی است.

خسارت

شروع فعالیت شته ها با ظهور برگ های اصلی گیاه همزمانی دارد، در این موقع بوته های آلوده به شته در حاشیه مزارع دیده می شوند ولی بتدریج آلودگی به سطح کلی مزرعه می رسد، تراکم آفت تا تیر ماه زیاد نیست ولی در مرداد ماه جمعیت افزایش پیدا می کند. این آفت باعث خشک شدن کامل بونه ها در جمعیت های بالا می شود. و علاوه بر خسارت مستقیم، از طریق انتقال عوامل بیماریزای ویروسی مثل لکه گرد ویروسی نبز خسارت وارد می کند.

زیست شناسی

این آفت زمستان را به صورت ماده های بی بال زیر علف های هرز سپری می کند در بهار حشرات فعال شده و نسل های اولیه را روی علف های هرز و سایر گیاهان سپری میکنند ولی پس از رشد گیاهان جالیزی روی آنها منتقل می شوند. این آفت به شکل بکرزایی اجباری تولید مثل می کنند و تعدادی نسل را تشکیل می دهند، دوره یک نسل آن در دمای 28-25 درجه ، 12-10 روز به طول می انجامد، هر حشره ماده روزانه 2 عدد پوره تولید می نمایید، ترشح عسلک در سطح برگ ها و جذب گرد و غبار اختلال شدیدی در فتوسنتز ایجاد می کند، این آفت با توجه به شرایط ایران قادر است تا 20 نسل را تولید نماید.

کنترل

شیمیایی

 سمپاشی با استفاده از سم پریمور به نسبت 0.5 در هزار، ایمیداکلوپراید(CE 35٪ (   به میزان 250 میلی لیتر در هکتار.

بیولوﮊیکی

 از دشمنان طبیعی آنها می توان به بالتوری سبز Chrysoperlla carnea ، سن شکارگر Orius niger ، و زنبور Diplozon laetatorius از خانواده Ichneumonidae  اشاره کرد .