مفاهیم زمان فیزیولوژیکی و روز- درجه
به خوبی معلوم شده است که وضعیت زیستی آفت در نتیجه نیازمندیهای مدیریتی آن در مناطق جغرافیایی مختلف متفاوت بوده و بستگی به عوامل اقلیمی دارد. شناخت اثر عوامل اقلیمی بر بقا و تولیدمثل آفات و سایر اجزای زنجیرههای غذایی ممکن است چشماندازی را جهت پیشبینی دینامیسم جمعیت و سودمندی برنامههای مدیریتی آن فراهم آورد. نرخ رشد موجودات خونسرد توسط فاکتورهای حیاتی مثل تغذیه، بیماری و رشد و شرایط غیر حیاتی مثل رطوبت و محدوده دمای بهینه متاثر میشود. شرایط اقلیمی مهمترین عامل تعیین کنندهی پراکنش و فراوانی موجودات زنده است. دما تاثیر مستقیمی بر فرایندهای بقا، نمو، رفتار، تولیدمثل و تحرک جانداران خونسرد و در نتیجه دینامیسم جمعیت آنها دارد. آستانههای دمایی پایین، بالا و دمای بهینه، تعیین کنندهی دامنهی عملکرد زیستی بندپایان بوده و تغییر دمای محیط در یک دامنهی خاص میتواند منجر به افزایش یا کاهش فرآیندهای مهم زیستی شود.
گیاهان و جانوران خونسرد به مقدار معینی انرژی گرمایی نیاز دارند تا از یک نقطه در سیکل زندگیشان به نقطه دیگر نمو یابند. تمام رهیافتهای اتخاذ شده بوسیله حشرهشناسان در این مورد، حول مفهوم زمان فیزیولوژیک است. امروزه برای تعیین مرحلهی نموی (Stage) حشرات یا گیاهان بجای سن تقویمی (Chronological age) از زمان فیزیولوژیک (Physiological time) استفاده میشود. زمان فیزیولوژیک عبارت است از مقدار انرژی گرمایی مورد نیاز برای یک موجود زنده، تا نمو یا یک مرحله نموی خود را تکمیل نماید. اندازهگیری گرمای تجمع یافته در طول زمان با واحد روز- درجه، Day-Degree (ºC)، بیان میشود. در این رهیافت نیاز گرمایی برای هر یک از مراحل نموی جمعیت یک گونه در هر دما اختصاصی بوده و همیشه یکسان است، لذا به عنوان یک ثابت دمایی(Thermal constant) در نظر گرفته میشود. نرخ نمو در تخمهای حشره و شفیرهها در درجه اول وابسته به دماست، در حالیکه نمو مراحل لاروی و پورگی هم به عوامل غیر زنده (به ویژه دما) و هم به عوامل زنده (به طور عمده تاثیر گیاه میزبان) وابسته است. روشهای روز- درجه در روش کنترل تلفیقی آفات استفاده شده است و استفاده از این روشها هنگامی که حشرهکشهای با فعالیت باقیماندهای کوتاهتر به عنوان بخشی از استراتژی کنترل استفاده شود، دارای اهمیت ویژهای است.
Degree Day (ºC) یک واحد مرکب از زمان و دما است که برای برآورد نمو یک موجود زنده از یک نقطه به نقطه دیگر در سیکل زندگیاش بکار برده میشود. مجموع نیاز گرمایی برای هر یک از مراحل نموی یک موجود زنده اختصاصی است. رشد و نمو میتواند بوسیلهی جمع کردن روز- درجهها بین آستانههای دمائی در طول یک فصل تخمین زده شود. هرگونه به تعداد معینی روز- درجه برای کامل کردن نمو خودش نیاز دارد. روز- درجههای تجمع یافته در مزرعه از یک تاریخ شروع، میتوانند در پیش بینی زمان وقوع یک مرحلهی نموی کمک نمایند.