اثرات زیرکشندگی

    مطالعه اثرات زیرکشندگی حشره کش­ها روی دشمنان طبیعی برای ارزیابی شایستگی حشره کش­ها در برنامه‌های IPM مهم و ضروری می­باشد. 

اثرات زیرکشندگی باعث دو نوع تغییردر دشمنان طبیعی می­شود:

1- تغییر در نرخ ذاتی افزایش جمعیت: این نوع تغییرات نتیجه­ی تاثیر دزهای زیرکشنده روی زادآوری و باروری، نشو و نما، طول عمر و نسبت جنسی دشمنان طبیعی است. 

2- تغییر در رفتار: دزهای زیرکشنده ممکن است در تحرک، رفتارجستجوگری، تغذیه و تخمگذاری دشمنان طبیعی اثر گذاشته و آنها را تغییر دهند. مجموعه­ی این تغییرات به توانایی دشمن طبیعی برای کنترل جمعیت میزبان یا شکار اثر می­گذارد.

    پیشگویی نوع اثر و پی بردن به سازگاری یک حشره کش با عوامل کنترل بیولوژیک اغلب روی مطالعات آزمایشگاهی و اندازه­گیری سطوح مرگ­ومیر در برخورد مستقیم حشره با حشره کش مزبور پایه­گذاری شده است (تخمین دز کشنده­ی پنجاه درصد جمعیت)، درحالیکه اثرات غیرکشندگی حشره کش­ها کمتر مورد بررسی قرار گرفته­اند. دزهای زیرکشنده­ی حشره کش­ها می­توانند روی عوامل کنترل زیستی زیان­بار باشند. گزارش­های مربوط به اثرات غیرکشندگی حشره کش­ها نسبتا کم هستند. بیشتر مطالعات، مربوط به محاسبه­ی غلظت کشنده­ی 50% جمعیت (LC₅₀) بوده وتنها بخش کمی برای بررسی اثرات غیرکشندگی اختصاص دارد. در اکثر مطالعات، اثرات کشندگی و زیرکشندگی به صورت جداگانه برآورد شده است. اثرات غیرکشندگی گزارش شده عموما روی فراسنجه­های باروری و طول­عمر بوده است.

استانداردهای سازمان بین المللی کنترل بیولوژیک IOBC/WPRS جهت ارزیابی باقیمانده­ی سموم و نیز اثرات زیرکشنده­ی آفت کش­ها روی دشمنان طبیعی مورد ارزیابی قرار گرفته است و معیاری به نام شاخص اثر کل (E) تعیین کردند. براساس معیار، حشره کش­ها را به30% >E (بی­ضرر)، %79˂E˂31% (کم­ضرر)، 99%˂E˂80% (باضرر متوسط) و E>99% (مضر) تقسیم بندی کردند. دزهای زیرکشنده­ی آفتکش­ها در بعضی موارد به خاطر اثرات مضر روی دشمنان طبیعی و اثرات تحریک­کنندگی روی آفات، موجب افزایش انبوهی آفات گردیده در نتیجه فاصله­ی طغیان های آفات را کم کرده و بر طول دوره­ی طغیانی آنها می­افزایند.