نرمتنان زیان آور گیاهان سبزی ،صیفی و جالیز

      شاخه نرمتنان یا   Molluscaاز لحاظ انبوهی سومین گروه جانوری بعد از بندپایان و مهره داران به شمار می آیند و شامل حلزونها (نرمتنان صدف دار) یا همان Snails، لیسکها یا رابها (بدون صدف) یا همان  Slugs می باشند. در تمام دنیا پراکنده شده و در ایران در اکثر مناطق مرطوب از جمله شمال دیده می شوند. لیسک Parmacella ibera در شمال ایران رواج دارد . 

این گروه از آفات به کاهو، کلم ، لوبیا، عدس ، باقلا ، گوجه فرنگی ، سیب زمینی ، بادمجان و تعدادی از گیاهان زینتی آسیب می رسانند از برگهای آنها تغذیه نموده و آنها را عاری از برگ می کنند. قسمتهای گوشتی گیاهان بیشتر مورد حمله قرار می گیرند. این جانوران در سطوحی که می خزند اثری لعاب مانند به نام Mucusدر روی گیاهان مورد حمله خود به جا می گذارند که پس از خشک شدن به شکل علامت نقره ای مشاهده می شوند.

 

زیست شناسی

در گلخانه ها در تمام فصل فعالند و در طبیعت زمستان را در پناهگاه های مختلف می گذرانند. به نظر می آید که حلزونها به سرما مقاومت بیشتری دارند. فعالیت این جانوران در زمستان تقریبا متوقف شده و برای زمستانگذرانی به اعماق 1- 1.5  سانتیمتری خاک نفوذ می کنند . بعضی از آنها به شکل تخم زمستانگذرانی می نمایند . این جانوران هرمافرودیت بوده ولی باهم جفتگیری نیز می کنند و تخمهای خود را در سطح خاک یا درز و شکافهای خاکی یا زیر کلوخه ها و برگها قرارمی دهند . تعدادآنها 2-100عدد و بطور متوسط 20 -30 عدد گزارش شده است. رشد آنها بر حسب گونه های مختلف یک  سال  یا بیشتر به طول می انجامد.

 

 

کنترل

قدم اول همان حذف هر چه بیشتر مکانهایی است که این جانوران در طول سال در آنها مخفی میشوند . از جمله تخته سنگها ، خرده ریزه ها ، قسمتهای پوشیده از علفهای هرز ،  اطراف درختان وتوده ای آشغال است

 

روشهای مختلفی برای  جمع آوری و انهدام  این جانوران ذکر شده است :

1-     استفاده از مواد جاذب رطوبت مثل مخلوط دوده و آهک ، نمک و آهک ، سود سوزآور و پودر زغال

2-     جمع آوری با استفاده از تله هایی که حاوی  سبوس های خیسانده وبلغور است

3-   جمع آوری با دست : به منظور بیرون کشیدن آنها از پناهگاههای مختلف ، بهتر است باغچه در یک بعد از ظهری آبیاری شود و در تاریکی بعد از آن می توان با استفاده از چراغ قوه حلزونهای بیرون آمده را جمع آوری  کرد

 

روشهای زراعی : واریته های مقاوم ، یخ آب زمستانه وتناوب زراعی ، شخم خاک در بهار

مبارزه بیولوژیکی : بطور محلی از طیوری مثل اردک ، بوقلمون ومرغ استفاده می شود

مبارزه شیمیایی : عمدتا بر اساس پخش طعمه مسموم در مناطق آلوده است در بیشترین این طعمه ها ماده موثر همان متالدهید ومتیوکارپ است .مقدار موثر همان 6-3 ℅ است متالدهید معمولا به همراه مواد غذایی که جاذب سم نیز است استفاده می شوند . (متالدهید(2 تا 3 کیلوگرم) + سبوس گندم (100 کیلوگرم) + آب (45 -50 لیتر). بهترین زمان استفاده از طعمه مسموم وقتی است که حلزونها در سطح خاک فعال باشند و عمدتا در غروب آفتاب و شب هنگام صورت می گیرد.

 

کنترل در گلخانه

 با قرار دادن چندین تکه چوب یا خرده ریزه در نزدیکی های بستر کاشت به شکل توده در قسمتهای مرطوب گلخانه این جانوران به تعداد زیادی روی آنها جمع می شوند و می توان توده ها را جمع آوری و منهدم کرد.