گناتوزوما

گناتوزوما یا  Capitulumدر حفره جلویی یا جلویی شکمی پروزوما قرار می گیرد و مهمترین خصوصیت متمایز و مخصوص کنه ها است، زیرا سایر بندپایان فاقد چنین بخشی در بدن هستند. گناتوزوما ممکن است تا اندازه ای به پروزومای کلیسرداران شبیه باشد زیرا قطعات دهانی به این قسمت متصل شده اند ولی سایر خصوصیات آن قابل مقایسه با پروزومای کلیسرداران نیست. به دلیل اینکه مغز کنه ها در قسمت پشتی ایدیوزما و چشم های ساده (در صورت وجود) در قسمت پشتی-  جانبی ایدیوزوما واقع می شود. در اکثریت کنه ها این حفره فقط گناتوزوما را در بر می گیرد که در این حالت، حفره Camerostome (محفظه جلویی بدن که گناتوزوما را در  بر می گیرد) نامیده می شود اما در میان استیگمایان این حفره همچنین پیش ران پاهای اول را در خود جای می دهد و در این حالت حفره  gnathopodalنامیده می شود. درIxodidae  و Erythraeidae و  کنه های آبزی نمی توان گناتوزوما را سر نامید، اگرچه شبیه سر است.  درکنه های دامی گناتوزوما، Capitulum نامیده می شود که گاهی به نام سر دروغی هم خوانده می شود،  چون در بخش جلویی بدن در درون یک فرورفتگی به نام کامرستوم جای دارد.

اتصال کلیسر و پدیپالپ به گناتوزوما، این بخش را اساساً به یک ناحیه ای از بدن که غذا را به دستگاه گوارش عبور می دهد، تبدیل کرده است. بدین ترتیب گناتوزوما را می توان به لوله ای تشبیه کرد که غذا از طریق آن به مری انتقال می یابد. سقف یا سطح پشتی این لوله گناتوزومایی را قطعه ای به نام تکتوم یا اپیستوم تشکیل می دهد، در حالیکه دیواره های جانبی آن از بزرگ شدن و اتصال پیش ران پالپ ها و قسمت کف به نام قاعده گناتوزوما Basis Capituli، از توسعه بخش میانی و شکمی، پیش ران پالپ ها و اتصال آن ها با یکدیگر به وجود آمده است. به عبارتی گناتوزوما یک بخش واضح بدن کنه ها و قسمت خارجی دستگاه گوارش است. برخی محققین اعتقاد دارند که گناتوزوما از ادغام سه بند شامل: 1) بند پیش کلیسری(فاقد زوائد). 2) بند کلیسری)حاوی یک جفت کلیسر) و 3) بند پالپی(حاوی یک جفت پالپ) تشکیل شده است که دهان بین بندهای دوم و سوم قرار دارد . وظایف متعددی مانند دریافت تحریکات عصبی، گرفتن غذا و هضم ابتدائی غذا برای گناتوزوما متصور است .در برخی گونه ها گناتوزوما در جفتگیری و انتقال اسپرم نقش دارد. سطح شکمی گناتوزوما شامل قسمت های پرواسترنوم (حاوی کلیسرها) و دئوتواسترنوم) حاوی پالپها) است. دئوتواسترنوم ممکن است به سمت جلو توسعه یافته و ناحیه هیپوستوم را تشکیل دهد .ترژیت های گناتوزوما واضح نیستند ولی ردیف های عرضی مو نشانگر حلقه بندی آن می باشند، در عین حال به دلیل تنوع در موقعیت قرار گرفتن موها تخمین ترژیت های گناتوزوما قابل اطمینان نیست از خصوصیات قطعات دهانی، برای تمایز کنه های ابتدایی و عالی در دو گروه Anactinotrichida (موهای بدن فاقد اکتینوپیلین و از لحاظ نوری غیرفعال بوده و شامل چهار راسته میان استیگمایان، پس استیگمایان، چهاراستیگمایان و پشت استیگمایان می باشد) و Actinotrichida (موهای بدن محتوی اکتینوپیلین بوده و شامل سه راسته پیش استیگمایان، نهان استیگمایان و بی استیگمایان می باشد) استفاده می شود. از نظر تئوری دو نوع خاص دهان، قطعات دهانی و گناتوزوما در کنه ها وجود دارد.