ریخت شناسی و دوره‌ی زندگی کرم غوزه پنبه

تخم

تخم کرم غوزه پنبه به شکل کروی می‌باشد و دارای یک پایه‌ی مسطح است که تا حدودی ظاهر گنبدی شکل به آن می‌دهد. اطراف ناحیه انتهایی تخم روزنه‌های مسطحی وجود دارد. بین  دو قطب تخم 14 شیار طولی متصل به هم وجود دارد. تخم‌ها در ابتدا به رنگ سفید مایل به زرد و درخشان هستند و قبل از تفریخ شدن به رنگ قهوه‌ای تیره تبدیل می‌شوند. قطر آنها 55/0-4/0 میلیمتر است و به صورت انفرادی و اکثراً در اواخر بعد از ظهر گذاشته می‌شوند. تخم‌گذاری عمدتاً از ساعت 9 شب تا نیمه‌های شب صورت می گیرد. در بسیاری از گیاهان میزبان، تخم‌ها در سطح پایینی برگ و در امتداد رگبرگ قرار داده می شوند. تخم‌ها همچنین روی جوانه‌ها، گل‌ها و در بین کاسه گل و میوه نیز گذاشته می‌شوند. ماده‌‌ها در طول دوره‌ی‌ زندگی‌شان 150 تا 1500 عدد تخم می‌گذارند. متوسط میزان تخم‌گذاشته شده توسط هر ماده، 450 عدد می‌باشد.

لارو

این آفت به طور متوسط دارای 6 سن لاروی می‌باشد. لاروهای تازه از تخم خارج شده سفید شفاف و زرد رنگ با خطوط طولی نارنجی متمایل به زرد هستند. سر، قفسه سینه، صفحات مخرجی و پاها قهوه‌ای و موها به رنگ قهوه‌ای تیره هستند. رنگ عمومی بدن سبز روشن است و یک نوار شکسته در هر طرف بدن و یک خط روی سطح پشتی آن وجود دارد. موهای کوتاه سفید رنگی در همه سطح بدن پراکنده شده‌اند. سر به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز و قفسه سینه و صفحات مخرجی و پاها به رنگ قهوه‌ای هستند. موها تیره هستند و پیش قفسه سینه به رنگ قهوه‌ای روشن‌تر از میان قفسه سینه و پس قفسه سینه است. سطح زیرین لارو بسیار روشن است. رنگ عمومی بدن به شدت متغیر است و ممکن است به رنگ‌های سبز روشن، زرد براق مایل به قرمز، صورتی و قهوه‌ای مایل به قرمز و یا حتی سیاه باشد. عوامل ژنتیکی، گونه، تنوع میزبان، دما و عوامل محیطی از دلایل تنوع رنگ لاروها می‌باشند. طول بدن لارو‌های سن 1، 75/1 میلی متر و لاروهای سن 2 و3 به ترتیب، 4-5/3 میلی متر و 10-9 میلی مترمی‌باشد. لارو‌های سن آخر 42-35 میلی متر طول دارند. در لاروهای سنین بالاتر خطوطی به شکل پیوسته یا منقطع در سطح پشتی بدن مشاهده می‌شود. پاهای کاذب شکمی روی بندهای 3، 6 و10 شکم قرار دارند. لاروهای جوان تازه ظهور یافته، همه یا قسمتی از پوسته تخم خود را قبل از تغذیه از گیاه می‌خورند. آنها در بخش‌های متنوع گیاه سرگردانند تا این که خود را به جوانه‌ی گل  یا گل می‌رسانند. در اثر تغذیه لاروها جوانه‌ها توخالی می‌شوند. سپس لاروها پوسته‌های خالی را ترک می‌کنند. لاروهای جوان به ندرت به غوزه‌ها حمله می کنند. اما لاروهای مسن‌تر جوانه ها و غوزه‌های جوان را ترجیح می‌دهند. لاروهای کاملاً رشد یافته اندازه قابل توجهی دارند و بر حسب عادت با قسمت جلویی بدن خود از منبع غذایی تغذیه کرده و سوراخی در آن ایجاد می‌کنند. در داخل جوانه‌ها و غوزه‌هایی که به وسیله کرم غوزه پنبه مورد حمله واقع شده‌اند تجمع مدفوع لاروی بین سطح و برگوارک‌های پیوستی دیده می‌شود. این عادت باعث می‌شود لاروها بیشتر در معرض حمله دشمنان طبیعی قرار بگیرند. لاروها اغلب در محدوده گیاه جابه جا می‌شوند و در صورت برخورد با یکدیگر به همدیگر حمله می‌کنند. لارو پیروز لارو مقابل را در صورتی که زخمی شده باشد و از بین نرفته باشد می‌خورد. دما و رطوبت به طور قابل توجهی در رشد لاروها تاثیرگذار است. دمای مطلوب 28-27 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 100 درصد برای سنین اولیه لاروی و دمای 26-25 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 90-80 درصد برای سنین بالاتر لاروی لازم است. مرحله‌ی لاروی بسته به شرایط آب و هوایی 30-15 روز طول می‌کشد. لاروها در اواخر دوره‌ی رشدیشان میزبان خود را ترک کرده و در عمق 5/17-5/2 سانتی متری خاک به شفیره تبدیل می‌شوند.

شفیره

شفیره این آفت به طول 18-14 میلیمتر و عرض قفسه سینه 5/6-5/4 میلیمتر است و دارای سطحی صاف و به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز می‌باشد. شفیره در هر دو بخش عقبی و جلویی گرد است و دارای دو موی موازی در انتهای بخش عقبی به نام کرمستر می‌باشد. فاصله این دو رشته تقریباً دو برابر قطر آنها می‌باشد که توسط این خصوصیت از گونه نزدیک خود یعنیWallengren Helicoverpa punctigera تفکیک می‌شود ( بیشتر از 22/0 میلیمتر در H. armigera و کمتر از 2/0 میلیمتر در H. punctigera) .

پیش شفیره

در این مرحله لاروهای کاملاً رشد کرده، بی‌حرکت و چروکیده شده و تغذیه خود را متوقف می کنند. پیش شفیره با رنگ سبز مایل به زرد شناخته می‌شود اما بعد از مدتی به رنگ قهوه‌ای تیره تبدیل می‌شود. این مرحله به طور متوسط 15/2 روز طول می‌کشد. میانگین طول و عرض پیش شفیره کرم غوزه پنبه متنوع است و به ترتیب حدود 29-50/22 و 5-90/3 میلیمتر می‌باشد.

حشره‌ی کامل

حشره ماده کرم غوزه پنبه پروانه‌ای بزرگ  و به طول 19-18 میلیمتر می‌باشد. عرض بدن حشره کامل با بال باز 40 میلیمتر می‌باشد. نرها کوچکتر از ماده‌ها هستند و عرض آن‌ها با بال باز 35 میلیمتر می‌باشد. حشرات ماده معمولاً تیره‌تر از نرها می‌باشند. سر و قسمت بالای قفسه سینه خاکستری متمایل به زیتونی تا قهوه‌ای بوده و قسمت انتهایی کم‌رنگ‌تر است. شاخک‌ها نخ وش و طویل می‌باشند. قفسه سینه در قسمت جانبی و شکمی با پولک‌های مویی به رنگ سفید متمایل به زرد پوشیده شده است. قسمت پشتی شکم قهوه‌ای کم رنگ و یا قهوه‌ای متمایل به خاکستری آمیخته با زرد قهوه‌ای تا سفید متمایل به زرد می‌باشد. قسمت شکمی زرد متمایل به قهوه‌ای تا سفید زرد رنگ، همراه با فلس‌های ارغوانی یا قهوه‌ای است. رنگ زمینه‌ی بال‌های جلویی در نرها سبز زیتونی تا قهوه‌ای متمایل به زرد است و در ماده‌ها همراه با رنگ‌های قهوه‌ای و قرمز تا نارنجی‌ می‌باشد و خطوط موربی به صورت غیر همسان و مجزا از هم در بال‌های جلویی دیده می‌شود . رنگ بدن بسیار متغیر است ولی عمدتاً خاکستری یا سبز روشن می‌باشد. بال‌های جلویی دارای یک لکه لوبیایی و یک لکه گرد تیره هستند. علاوه بر این بال‌های جلویی دارای یک نقطه سیاه رنگ بوده و در حاشیه خارجی آنها یک نوار عرضی مضرس وجود دارد. بال‌های عقبی سفید رنگ و در حاشیه بیرونی دارای یک هاله تیره پهن است. اطراف بال‌ها مجهز به ریشک می باشد.