کرم برگخوارانگور

              Sparganotis pilleriana

یکی از آفات مهم بوده که از سالهای خیلی پیش در ایران وجود داشته است. این آفت فقط به درختان حمله می کند و طرز خسارت آن بدین نحو بوده که در اوایل بهار لاروها با شروع فعالیت خود، ازجوانه‌ها وبرگهای جوان تغذیه می کنند. لاروها هنگام تغذیه تارهای ابریشمی تنیده وموجب پیچیدگی برگها می‌شوند. لاروها هر چقدر بزرگتر می‌گردند دارای اشتهای بیشتر شده و از تعداد زیادتری از برگها تغذیه می کنند. در اواخر بهار علاوه بر برگها لاروها به خوشه ها نیز حمله ور شده و خسارت می رسانند که نباید با نمونه کرم خوشه خوار انگور اشتباه شود میزان خسارت این آفت در مناطق آلوده معمولا شدید است و این خسارت را در سالهای عادی 30 -40 % برآورد نموده است.

مناطق انتشار

برگخوار مو در مناطق موکاری قزوین ، اراک و استانهای شمالی کشور و اکثر نقاط کشور که موکاری وجود دارد دیده می شود. لاروهای این حشره در سنین مختلف از برگ مو تغذیه می کنند و از برگخوارانند.

شکل شناسی

حشره کامل پروانه ای است که عرض آن با بالهای باز 20 – 25 میلی متر و طول بدن 10 – 15 میلیمتر است. سر قهوه‌ای و‌ دارای دو پالپ متمایل به جلوست شاخکها موئی، ظریف و باریک و 58 مفصلی است. بالهای جلوئی مستطیل شکل بازمینه زرد رنگ که در روی هر یک از بالها سه نوار عرضی برنگ قرمز و پیچ و خم دار وجود دارد که در افراد نر نمایان تر است و در افراد ماده از یک خطوط رنگی نامنظمی پوشیده شده است بالهای عقبی خاکستری کم و بیش طلائی یکنواخت است. کناره خارجی بالها از ریشکهای ظریفی پوشیده شده است. سینه برنگ زرد مانند بالهای جلویی و شکم خاکستری رنگ است. سر و سینه از کرکهای زرد تیره پوشیده شده است. تخم بیضی شکل، طول آن 2/1 میلیمتر  و عرضش 8/0 تا 9/0 میلیمتر است. رنگ آن ابتدا سبز روشن و بمرور که رشد جنینی بمرحله تکامل می رسد رنگ آن به خاکستری تیره تا قهوه ای تغییر می‌کند و فرورفتگیها وبرجستگی هائی در سطح آن مشاهده می شود. طول لارونئونات 2/1 میلیمتر است. رنگ پشت لارو سبز و در طرفین بدن زرد است و انتهای آن کمرنگ می شود. سر و سینه سیاه و روی سطح بدن مجهز به زائده های موئی است. در ضمن لکه های سفید کوچک متمایل به سبز روی بدن را می پوشاند.لارو مجهز به سه جفت پای صدری و پنج جفت پای دروغی است که در مفصلهای سه و چهار و پنج و شش و ده قرار دارد. طول لارو کامل حدود 25 میلی متر است و رنگ آن متغیر و از خاکستری مایل به بنفش و بعضی سالها صورتی مایل به قرمز می باشد که معمولا قسمت شکمی از پشت روشن تر است. در انتهای بدن لارو موهای بلند و کوتاه ظریفی دیده می شود. شفیره غیر آزاد ، رنگ آن قرمز آجری متمایل به خرمائی 12-14 میلیمتر طول دارد.آثار بالها و شاخکها بصورت برجستگی در روی آن مشخص است مفصل های شکم نسبتا متحرک است. روی هر مفصل برجستگیهایی دیده می شود که در دو ردیف عرضی و منظم قرار گرفته و مجهز به کرکهای ظرفی است. یکی از اختصاصات اینگونه وجود زائده مثلثی شکل است که در قسمت جلو سر مشاهده می شود و این زائده، در حقیقت پالپهای آرواره پایین می باشد.

زیست شناسی

برگخوار موزمستان را بصورت لاروجوان نئونات(لاروسن یک) در داخل یک پیله ظریف ابریشمی در زیر پوستک وشکاف کنده و ساقه مو و یا در شکاف قیم ها و یا در زیر خاک و یا علفهای هرز و یا در زیر برگهای ریخته شده بسر می برد. در اوایل بهار وقتی که معدل درجه حرارت به 15 درجه سانتی گراد رسید لارو ها از پناهگاه خارج شده و بر روی ساقه می روند. در شرایط آب و هوایی مناسب تاکستان خروج و حمله لاروها در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ماه صورت می گیرد. خروج لاروها تدریجی و دسته دسته بوده و حدود 1-2 هفته طول می کشد معمولا حمله لاروها در هفته دوم بیشتر است که البته بستگی به شرایط محیطی و وضع جوی دارد. لاروهایی که در ابتدا بیرون می آیند به جوانه های مولد ساقه و غنچه هاحمله کرده و تغذیه می کنند و چون هنوز جوانه ها به اندازه کافی رشد نکرده‌اند در اثر تغذیه لاروها از مریستم انتهایی(پارانشیم برگ) رشد طولی جوانه های مولد ساقه متوقف شده و کوتاه می ماند. آنگاه به برگ وخوشه حمله نموده و بتدریج باتنیدن تارهائی و چسبیدن برگها به یکدیگر لانه ای بوجود آمده و درآنجا در دسته های 3-4 تائی به تغذیه خود ادامه داده و فضولات حاصله آنهانیز بصورت دانه های سیاه رنگی می باشد این حشره فقط یک نسل در سال دارد.

کنترل

مبارزه شیمیایی: در مناطقی که خسارت این آفت شدید باشد سم پاشی در دو زمان مفید و موثر واقع می شود

1-  در بهار به محض باز شدن جوانه ها و قبل از گل همراه با اولین مبارزه  شیمیایی علیه سفیدک انگور

2-  در پاییز بعد از برداشت محصول قبل از آنکه لاروهای زمستان گذران به پناهگاه خود بروند. در مورد انگورهای پاییزه و دیر رس این سم پاشی نتیجه چندانی نمی دهد.

سمومی که می توان استفاده کرد عبارتند از: پودر وتابل دیازینون 40% یا سوپر اسید 40% به مقدار 100 گرم مخلوط با گوگرد مصرف نمود که برای جلوگیری از گیاه سوزی حتما باید هنگام عصر یا صبح زود سمپاشی نمود همچنین به علت اینکه در مواقعی که هوا گرم می شود دشمنان طبیعی آفت شروع به فعالیت می کنند و امکان دارد که سم روی دشمنان طبیعی تاثیر منفی داشته باشد و در زمانی که هوا گرم می شود حشرات به پناهگاه می روند و مستقیما در معرض سم قرار نمی گیرند زمانی باید سم پاشی صورت گیرد که لاروها از پناهگاه خارج شده اند و فعالیت می کنند تا مستقیما در معرض سم قرار گیرند

در اوایل بهار پس از شروع فعالیت لاروهای نئونات ( پوره سن 1 ) و قبل از آنکه برگها پیچیده و لانه های لاروها ایجاد شود می توان با سموم فسفره یا دیمتوات ها علیه آفت مبارزه نمود.

مبارزه بیولوژیکی: کفشدوزک هفت نقطه ای  حشره مفیدی است که به صورت شکارگر از لارو برگ خوار مو تغذیه می نماید