مگس خربزه Carpomyia pardalina

مگس خربزه (Diptera:  Tephritidue)                                   Carpomyia  pardalina 

Eng:  Baluchistan  melon  fly                        Syn : Myiopardalis  pardalina                                                 

مگس خربزه یکی ازآفات مهم گیاهان جالیزی در ایران است که اولین بار دردنیا در سال 1891 میلادی از بلوچستان گزارش شده است . در حال حاضر در آذربایجان، همدان، کرمانشاه، شیراز، اصفهان، ورامین، گرمسار، کرج، خوزستان، کاشان، خاش وبندرعباس زیاد است .

گیاهان میربان

 به انواع خربزه، طالبی ، خیار، کدو، گرمک وخیار چنبر صدمه می زند ولی تا کنون در ایران از روی هندوانه گزارش نشده است.

شکل شناسی

حشره کامل : مگس کوچکی است به طول 5.5- 3.5  میلی متر به رنگ زرد روشن که در سطح پشتی قفس سینه آن دارای خالهای سیاه رنگ است . فرق سر قهوه ای ودر مجموع سر به رنگ نارنجی بوده وموهای زرد رنگ دارد .شکم زرد نارنجی و پوشیده از موهای زرد طلایی  است. بالها شفاف ودارای 3 نوار عرضی زرد رنگ، دو نوار داخلی مستقیم و یک نوار انتهایی خمیده و زاویه دار است .

تخم: کوچک ، سفید، استوانه ای ودردو طرف باریک

لارو: سفید، حداکثر8  میلی متر، سرمثل سایر لاروهای مگسها باریک ، کله قندی شکل.            

خسارت

حشره ماده به وسیله تخم ریزخود پوست میوه جوان را سوراخ کرده و سپس تخم خود را در داخل سوراخ ایجاد شده قرار می دهند.لاروهای حاصله به داخل گوشت میوه نفوذ کرده و ضمن تغذیه، دالان های لاروی زیادی را به وجود می آورند.نسوج مجاور این دالان ها سخت و قهوه ای رنگ می شود و میوه های جوان ممکن است ریزش کنند.میوه های بزرگ آلوده روی بوته باقی می مانند.رشدشان متوقف می گردد و این حالت عمدتاً در خیار مشاهده می شود.بعضی از میوه های بزرگ ممکن است کاملاً برسند ولی داخل آنها پر ازلارو باشد.محل تخم ریز مگس روی پوست میوه را می توان با قطره صمغی که تشکیل می شود تشخیص داد.این آفت گاهی ممکن است صد در صد محصول را آلوده نماید و غیر قابل برداشت گردد.

زیست شناسی

زمستان را به شکل شفیره در عمق 12-10 سانتی متری در خاک سپری می کنند، مگس ها در اواسط بهار موقعی که خربزه ها شروع به گل دادن بکنند ظاهر می شوند. مگس های نر و ماده یک هفته بعد جفت گیری می کنند.حشره ماده تخم های خود را به شکل انفرادی و به کمک تخم ریز کوچک خود و اغلب زیر پوست میوه و گاهی روی آن قرار می دهند. حشره کامل ماده دو ماه عمر می کند و در این دوره کلاً 125-100 عدد تخم تولید می نماید ولی در هر میوه تنها یک عدد تخم می گذارد ولی  اگر روی هر میوه سوراخ ها و تخم های زیادی باشد مربوط به چندین حشره است.تخم ها پس از 7-3 روز تفریخ شده و لارو ها بلا فاصله پس از آن وارد گوشت میوه شده  از آن تغذیه کرده  و دالانهایی در آن ایجاد می کنند. طول دوره لاروی در تابستان 2-1 هفته و در پاییز تا 3 هفته به طول می انجامد. پس از پایان دوره لاروی لاروها از میوه خارج شده و در خاک تبدیل به شفیره می شوند. شفیره ها گاهی داخل میوه ها هم دیده می شوند. دوره شفیرگی 13-10 روز به طول انجامیده و در کل تا 3 نسل قابل تکرار است.

کنترل مکانیکی

 جلو گیری از تخم گذاری حشرات ماده : به این منظور در موقع گل گیری بوته ها، میوه های جوان را که قطر آنها به اندازه فندق تا حد اکثر گردو است در داخل برگهای مجاور آنها پیچیده و روی آنها مقداری خاک می ریزند و تا مو قعی که پوست آنها ضخیم شود آنها را زیر خاک نگه می دارند در این حالت مگس ماده قادر به تخمریزی در میوه نخواهد بود.

زراعی

1- هرس گل و میوه : هرس گل و میوه و انتخاب دو شاخه میوه دهنده در روی هر بوته در کاهش جمعیت موثر است.

2- ارقام مقاوم و با پوست ضخیم

3- شخم عمیق پس از برداشت محصول

4- جمع آوری و انهدام بقایای آلوده : توصیه می شود میو ه های کرمو از مزرعه جمع آوری و به طرق مختلف حذف گردند.

فیزیکی

از تله های چسپنده  زرد برای صید حشرات کامل و نیز از طعمه های مسموم برای آنها می توان بهره گرفت.

شیمیایی

در صورت نیاز مصادف با ظهور حشرات کامل در3 نوبت با گوزاتیون20% به نسبت 2 در هزار سم پاشی گردد اولین سم پاشی مصادف با تشکیل میوه های جوان است.